چرا آسمان بعضی اوقات   قرمز رنگ دیده می شود ؟

زیبایی خورشید در شامگاه بسیار جالب و دیدنی است اما کسانی که در شهرها زندگی می‌کنند از این زیبایی بی‌بهره هستند. بی‌گمان همة افراد چندین بار غروب خورشید را در کوهستان، کویر، کنار دریا و یا در مزرعه‌ای دیده‌اند و محو تماشای هنرنمایی و چیره‌دستی طبیعت در ترکیب رنگ‌ها شده‌اند. اگر از جنبه هنری و ادبی زیبایی غروب خورشید بگذریم و از لحاظ علمی این پدیده را بنگریم درک این زیبایی بطور حتم دوچندان خواهد شد.
هنگام غروب نور خورشید باید از بین توده‌ای از هوا و ذرات معلق در آن عبور کند این عامل سبب می‌شود که خورشید تار و قرمز به نظر برسد. میزان رنگ‌پذیری به خود هوا یا تا اندازه‌ای به آئورسلها (Aerosols  ) و ذرات معلق در هوا بستگی دارد. مقدار جذب و قرمز شدن ناشی از مجموع اثر جذب واقعی بخار آب، ازون و همچنین پراکنش ناشی از گازهای جوی، آئروسل‌ها و ذرات غبار است. آئروسل‌ها تجمعات کوچکی از گازها و مایعات هستند که اطراف هسته‌های متراکم بسیار ریزی مثل ذرات غبار به هم فشرده شده‌اند.
آئروسل‌ها بقدری کوچک هستند که به مدت طولانی در جو به صورت معلق می‌مانند. این ذرات به کندی رشد می‌کنند وقتی سنگین می شوند همراه با ذرات غبار درشت‌تر به خارج از جو یعنی بر روی زمین فرومی‌ریزند و ذرات آئروسل جدید تشکیل شده بطور پیوسته‌ جای آنها را می‌گیرند.
بخار آبی که باعث جذب واقعی در بعضی نوارهای طول موج طیف می شود گاهی نوارهای بارانی نامیده می‌شوند به این دلیل که نوارهای باران اغلب نوار قرمز را جذب می‌کنند و تمرکز زیاد آب سبب می‌شود که آسمان متمایل به سبز جلوه دهد.
ازون نوارهای پخشی ضعیفی در رنگ سبز و نوارهای پخشی قوی‌تر در ماورای بنفش دارد. دلیل اصلی آن که خورشید هنگام غروب به رنگ سرخ درمی‌آید این است که معمولاً بیشتر آئروسل‌ها و گازهای جوی نور‌آبی را قوی‌تر و شدیدتر از نور قرمز پخش می‌کنند. نور قرمز خورشید به چشم وارد می‌شود اما نور آبی آن در تولید رنگ آبی آسمان از بین می‌رود. ازون نیز به این پدیده کمک می‌کند.
حدود 80 درصد جو را گازهایی چون نیتروژن تشکیل می‌دهد. پراکندگی بواسطه این گاز به شدت طول موج بستگی دارد و به سمت نورآبی پیوسته در حال افزایش است. این پراکندگی به افتخار لردریلای که اولین بار توضیح ریاضی این پدیده را ارائه داده پراکندگی ریلای نامیده می‌شود. حدوداً نیمی از علت آبی بودن آسمان به دلیل پراکندگی ریلای و نیمی دیگر به علت پراکندگی ائروسل، ازون و جذب ایجاد می‌شود.
در آب و هوای صحرایی بخار آب کمتری وجود دارد بنابراین کمترین مقدار آئروسل در آن وجود دارد و به این خاطر آسمان کاملاً آبی بنظر می‌رسد. در آب و هوای شهری در مقایسه با آسمان صحرایی آسمان متمایل به سفید همراه با ته رنگ آبی کم‌رنگ است. در هنگام روز میدان دید افق نشانة خوبی است از مقدار قرمزی که در غروب خورشید در آن شامگاه دیده خواهد شد.
شدت نور خورشید از طلوع تا هنگام ظهر افزایش یافته و از هنگام ظهر تا هنگام غروب بتدریج افت می‌کند. از دید چشم ما خورشید در تمام روز تا هنگام غروب درخشندگی ثابتی دارد. کسی که موقع اعتدالین در ناحیة بیابانی به سمت غرب رانندگی کرده باشد می‌تواند درست در لحظة غروب تیره شدن درخشش خورشید را به چشم ببیند. دلیل اینکه بین چشم و فیلم عکاسی اختلاف وجود دارد این است که چشم بطور لگاریتمی عکس‌العمل نشان می‌دهد ولی فیلم عکاسی بصورت خطی.
یک تغییر بینایی به مقدار یک درجه از درخشندگی برابر با 10 درجه تغییر در روی فیلم عکاسی است این یکی از علت‌های باارزش سیستم تنظیم دیافراگم دوربین عکاسی در گرفتن یک عکس خوب است. تنظیم خودکار چشم با درخشندگی منظره ممکن است مورد دیگری از قضاوت اشتباه را پدید آورد که این عمل را می‌توان از یک سیستم جمع‌آوری انرژی خورشید انتظار داشت. یک روز مه‌آلود یا پرغبار ممکن است به روشنایی یک روز صاف به نظر برسد. این خطای بینایی تقریباً به این علت است که آسمانی که ما هر روز می‌بینیم ناحیة نزدیک به افق است. خورشید در آسمان صاف درخشنده است و سایه‌ها واضح و مشخص هستند در حالیکه این آسمان افق مایل به سفید روشن است. در روزهایی با آسمان صاف سیستم جمع‌آوری انرژی خورشید عالی کار می‌کند ولی در روزهای ابری انرژی مفید زیادی جذب نخواهد کرد زیرا سیستم جمع‌آوری انرژی خورشید نیز مانند فیلم عکاسی در مقایسه با چشم ما که لگاریتمی عمل می‌کند تقریباً خطی است.گاهی خورشید در هنگام غروب در حال فرورفتن به زیر ابرها دیده می‌شود اما هیچ رنگ‌آمیزی جالبی روی ابرها دیده نمی‌شود این بدان علت است که فواصل خالی در بین ابرها بقدری نیست که نور خورشید از میان آنها به ابرها برسد.
در برخی جاها غروب خورشید از طلوع آن زیباتر و در برخی جاهای دیگر برعکس است بدین سبب که به محل قرار داشتن ابرها بستگی دارد. در هر ناحیه ویژگی و وضعیت هوای محلی تأثیر زیادی بردرخشندگی خورشید در هنگام طلوع یا غروب دارد.
در شهرها نمی‌توان به خوبی از غروب در آسمان صاف لذت برد ولی مواقعی است که امکان داردخورشید هنگام غروب، هوای کثیف و آلوده به گرد و غبار را نیز بطور ظریفی رنگی جلوه دهد.
وقتی که آسمان صاف است در هنگام غروب، افق غربی زرد روشن است که در میان رنگ آبی آسمان روز محو می‌شود. وقتی سایة زمین از سمت الرأس گذشته و در آسمان غربی است، اغلب لکة زرد کم‌رنگ یا متمایل به صورتی می‌توان مشاهده کرد که بصورت پوشش دایره‌ای به 20 تا 30 درجه بالای محل خورشید در زیر افق می‌رسد.
رنگ‌هایی که خورشید در هنگام غروب به خود می‌گیرد همراه با تابش شفق ممکن است تا حدی برسد که دورنمایی پوشیده از برف را رنگی نشان دهند. زمانیکه خورشید از سطح افق پایین تر می‌رود و خط مرزی بین شفق و شب در قسمت غرب ناپدید می‌شود، سبز گوگردی تابش زرین را به سمت افق می‌راند. در جهت غرب اگر آن طرف افق صاف باشد نزدیک مرز نور و سایه ممکن است لکه‌های سرخ رنگی دیده می‌شود.
اکنون روشن‌ترین ستاره‌ها در بالای افق غربی دید، این منظره یکی از جالب‌ترین مناظر زیبا و آرام‌‌بخش در طبیعت خواهد بود. اندکی پس از غروب خورشید، نور آبی که از ناحیة روشن جو می‌رسد هنوز در حدی است که با نور خورشید رسیده از حاشیة پایین ناحیة روشن درهم می‌آمیزد و نور ارغوانی نسبتاً کمیابی را ایجاد می‌کند. برای دیدن این نور ارغوانی هنگام غروب خورشید در یک آسمان صاف، یعنی حدوداً 12 دقیقه پس از غروب به 20 تا 30 درجة بالای افق غربی باید نگاه کرد.

منابع:
- Sunsets, twilights, and evening skies  .
Aden & Marjorie Meinel

چرا هفت سین؟ در مورد نمادهای هفت‌سین

 در قدیم، هفت «سینی» از دانه‌هایی که برکت به سفره‌ها می‌آورد، می‌رویاندند و بر خوان نوروزی می‌نهادند. «سینی» معرب «چینی» است که در قدیم به طبق‌های بزرگی که از چین آورده بودند، گفته می‌شد. احتمالا هفت «سین» بازمانده همین هفت «سینی» است و یا نمادی از «سبزه» و «سرسبزی» با گذشت زمان، هفت «سینی» با هفت میوه یا گل یا سبزی که با «سین» آغاز می‌شوند و هر یک نشانه ای از باروری و تندرستی هستند، تلفیق شده است.

این هفت «سین» کدام اند و هر یک نماد چیست؟ «سبزه» نودمیده است، «سنبل» خوش بر و خوشبو، «سیب» میوه بهشتی و نمادی از زایش، «سمنو» مائده تهیه شده از جوانه گندم که یادآور بخشی از آیین‌های باستانی ایران است، «سنجد» که بوی برگ و شکوفه درخت آن محرک عشق و دلباختگی است، «سیر» دارویی برای تندرستی، «سپند» به معنی «مقدس» که دورکننده بیماری‌ها و دافع چشم بد است.

امروزه، برخی اقلام سفره هفت «سین» فراموش گشته و یا «سین»‌های آن در برخی خانواده جا به جا گشته است. مثلا گذاشتن «سرکه» نماد ترشی و «سماق» نماد بیکاری و سماق مکیدن روی سفره هفت «سین» مناسبت ندارد.

علاوه بر «سین‌ها» بر این سفره آینه نیز می‌گذاریم که نور و روشنایی می‌تاباند، شمع می‌افروزیم که روشنایی و تابش آتش را به یاد می‌آورد و شاید بازمانده جشن سوری و جشن‌های آتش باشد؛ تخم مرغ که تمثیلی از نطفه و باروری است. کاسه آب زلال به نشانه همه آب‌های خوب جهان و ماهی زنده در آب، به نشانه تازگی و شادابی؛ عسل و نقل و شیرینی و دیگر چیزهایی که بنا به رسم خاص هر شهر و روستا و خانواده ای بر این سفر می‌افزودند. گذاشتن چند شاخه بیدمشک روح افزا نیز بر زیبایی سفره می‌افزاید.

 وجود قرآن یا دیگر کتاب‌های دین بر سر سفره هفت «سین» برای راندن دیوان و شیطان از محیط خانه است. گذاشتن نمونه ای از غلات (معمولا نان و برنج) و حبوبات و همچنین در برخی خانواده‌ها گذاشتن شیر و فرآورده‌های شیری به نشانه تضمین برکت خانه متداول است.

در برخی خانواده‌ها، به ویژه در میان هم میهنان زردشتی، هفت «شین» نیز معمول است که باید ناشی از شبیه سازی «شین» با «سین» باشد و نیز شاید به این دلیل که شهد و شکر از دیرباز از بنیادی‌ترین مائده‌های این خوان بوده اند.

حتی از هفت «میم» نیز سخن گفته اند که برخی مرغ، ماهی، ماست، مویز و ... بر خوان نوروزی می‌گذاشتند.

روی هم رفته، هفت سین نوروزی در جاهای متفاوت به شکل‌های متفاوت برگزار می‌شده است که برخی نمونه‌های آن در نوروزنامه آمده است.

 این اقلام و مراسم هیچ گاه در طول تاریخ ثابت نبوده اند. بستگی به شرایط، قومیت‌ها، باورها و اعتقادات دارد حتی برگزاری این مراسم در هر خانواده متفاوت است. اصولا چرا باید این مراسم در نقاط مختلف ثابت باشد؟ هر کسی به شکلی برگزار می‌کرده، گاهی هدف‌های سیاسی پشت قضیه بوده است و گاهی اهداف دیگر. نمی‌توان گفت مراسم سال نو و هفت سین از اصلی آمده و دگرگون شده‌اند. بلکه در طول تاریخ شکل گرفته اند و مردم هم به دلایل مختلف آنها را سال‌ها حفظ و برگزار کرده اند.

تنها چیزی که شاید در این مراسم ثابت مانده است، عدد «هفت» آن باشند که با هفتم بودن جشن نوروز در اعیاد هفتگانه واجب توجیه می‌شود. به نظر زنده یاد دکتر «مهرداد بهار» اسطوره شناس فقید، شاید این عدد «هفت» با هفت سیاره نیز ارتباط داشته باشد که تصور می‌شد سرنوشت بشر در دست آنها است و این امر در تقدس عدد هفت موثر بود. شاید تصور می‌شد که اگر کسی هر هفت تا را در اختیار داشته باشد و نظر لطف هر هفت سیاره را به خود جلب کند، خوشبخت خواهد بود.

  نماد شناسی هفت سین:
 سنجد ( Sorb   ): نمادی است از زایش و تولد و بالندگی و برکت
سمنو (Samanoo  ): نماد خوبی برای زایش گیاهی و بارور شدن گیاهان
سبزه (Verdure  ): موجب فراوانی و برکت در سال نو شود، رنگ سبز آن رنگ ملی و مذهبی ایرانیان است.
سیب سرخ (Red Apple   ): نمادی است از باروریو زایش
سماق (Sumac  ): برای گندزدایی و پاکیزگی
سیر (Garlic  ): برای گندزدایی و پاکیزگی
سرکه (Vinegar ): برای گندزدایی و پاکیزگی
قرآن(Quran): کتاب مقدس هر آیین
تخم مرغ (Eggs): از نوع سفید یا رنگی نمادی است از نطفه و نژاد
ماهی سرخ (Gold Fish): ماهی یکی از نمادهای آناهیتا فرشته آب و باروری است و وجود آن باعث برکت و باروری می‌گردد.
سکه (Silver & Gold Coin): موجب برکت و سرشاری کیسه است
نقل (Comfit ): نمادی است از زایش و تولد و بالندگی و برکت
شیرینی (Sweets ): نمادی است از زایش و تولد و بالندگی و برکت
آجیل (Nuts): نمادی است از زایش و تولد و بالندگی و برکت
اسپند ( Wild Rue): در زمانهای قدیم مقدس بوده و در رسم‌های نیایشی بکار برده می‌شده.
انار (Pomegranate): پردانگی انار نشان از برکت و باروری است.

  منابع:
- آموزگار، ژاله؛‌ نوروز، کلک، ش 24-23، بهمن و اسفند 1370، صص 19-31.
- بویس، مری؛ «جشن‌های ایرانیان»، ترجمه همایون صنعتی زاده، سروش پیرمغان.
- (یادنامه جمشید سروشیان)، به کوشش کتایون مزداپور، تهران: انتشارات ثریا، 1381. - بهار، مهرداد؛ جستاری چند در فرهنگ ایران، تهران: فکر روز، 1374.

سال تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی مبارکباد .

 ماده (14) : هر گاه معدل کل دانش آموزی در خرداد یا شهریور ماه در پایه های اول، دوم و سوم راهنمایی حداقل ده(10) باشد ولی در یک درس نمره کمتر از ده و یا معدل کل وی حداقل دوازده(12) باشد ولی در دو درس نمره کمتر از ده کسب کند، قبول شناخته می شود.

تبصره 1- دانش آموز در طول دوره راهنمایی می تواند در هر درس دو بار از مفاد این ماده استفاده کند. استفاده برای بار دوم از این ماده در هر درس، منوط به کسب حداقل نمره 5 می باشد.

تبصره 2- استفاده‌ دانش‌ آموز ازمفاداین‌ ماده‌ درخرداد ماه‌ به‌ شرط احراز بند ج‌ ماده‌ 13 و درخواست کتبی ولی دانش آموز بلامانع‌است‌.

 تبصره 3 - استفاده از مفاد این ماده در دفتر ثبت ارزشیابی و کارنامه تحصیلی، درج می شود.

تبصره 4- مدیران مدارس موظفند با همکاری اولیا و برنامه ریزی لازم، زمینه جبران ضعف درسی این قبیل دانش آموزان را فراهم آورند.

 تبصره 5- در مدارس راهنمایی وابسته به سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان ، پس از برگزاری ارزشیابی نوبت دوم یا شهریور ماه ، دانش آموزی که معدل کل وی حداقل 15 باشد در یک درس و یا معدل کل وی حداقل 17 باشد در 2 درس نمره بین 10 تا 12 داشته باشد می تواند در این مدارس ادامه تحصیل دهد.

 ماده (15) : دانش‌ آموزی‌ که‌ نمره‌ ارزشیابی‌ نوبت‌ دوم‌ یا نمره‌ سالیانه‌ وی‌ در درس‌ یا دروسی‌ به‌ حدنصاب‌ قبولی‌ نرسیده‌ باشد تجدید شناخته‌ می‌شود و باید در نوبت تجدیدی‌ در ارزشیابی‌ آن‌درس‌ یادروس‌ شرکت‌ کند. نمرات‌ نوبت تجدیدی در ستون‌ تجدیدی‌ باضریب‌ دودرج‌ می‌گردد وبه‌ جای‌ نمره‌ خرداد ماه‌ همان‌ درس‌ یادروس‌ درمعدل‌ کل‌ محاسبه‌ و درصورت‌احراز شرایط مندرج‌ در بندهای‌ الف‌ وب‌ ماده‌ 13 و یا ماده 14 قبول‌ شناخته‌ می‌شود[1].

ماده (16) : ارزشیابی تجدیدی هر دانش‌آموز در همان شهرستان یا منطقه آموزشی برگزار می‌شود که ارزشیابی نوبت دوم را گذرانیده است؛ در صورتی که دانش آموز به دلیل موجه نتواند در ارزشیابی تجدیدی مدرسه مربوط شرکت نماید با اخذ گواهی عکس دار (حاوی مشخصات و مواد تجدیدی) از مدرسه مربوط و با معرفی اداره آموزش و پرورش مقصد می‌تواند در ارزشیابی تجدیدی یکی از مدارس شرکت نماید. نمره‌های تجدیدی چنین دانش‌آموزی از طریق اداره آموزش و پرورش مقصد، به اداره آموزش و پرورش مبداء جهت ابلاغ به مدرسه‌ای که دانش‌آموز قبلاً تحصیل می‌کرده است ارسال می‌گردد تا مدرسه مذکور با توجه به نمره‌های دیگر وی و رعایت سایر مقررات اعلام نتیجه ‌نماید.

ماده (17) : چنانچه‌ دانش‌ آموزی‌ در ارزشیابی‌ پایانی‌ نوبت‌ اول‌ یادوم‌ درسی‌ غیبت‌ غیرموجه‌ داشته‌باشد،نمره‌ پایانی‌ آن‌ درس‌ صفرمحسوب‌ می‌شود ونمره‌ وی‌ درآن‌ درس‌ از میانگین‌ نمره‌ ارزشیابی تکوینی آن‌ نوبت‌ ونمره‌ صفرتعیین‌ خواهدشد.

 تبصره‌ - در دروسی که ارزشیابی آنها به صورت (کتبی، شفاهی یا عملی) صورت می پذیرد، نمره دانش آموز به صورت زیر محاسبه می شود: نمره تکوینی آن نوبت به علاوه نمره صفر بخشی که غایب بوده به علاوه نمره پایانی بخشی که حاضر بوده تقسیم بر عدد3

 ماده (18) : دانش‌آموزی که به علت غیبت موجه در نوبت اول یا دوم یا هر دو نوبت در یک یا چند و یا تمام مواد درسی نمره ارزشیابی نداشته باشد، نمرات ارزشیابی نوبت بعدی و یا ارزشیابی مرداد یا شهریورماه وی برای نوبت اول یا دوم منظور می‌گردد و برابر شرایط مواد 13 و 14 اعلام نتیجه می‌شود.

 ماده (19) : اگر دانش‌آموزی با عذر موجه در ارزشیابی هیچ یک از مواد درسی نوبت دوم و شهریورماه شرکت نکند، صرفنظر از اینکه در نوبت اول نمره داشته یا نداشته باشد، آن سال تحصیلی برای وی وقفه تحصیلی محسوب می‌گردد.

 ماده (20) : چنانچه دانش‌آموزی بدون عذر موجه در فاصله زمانی بعد از ثبت‌نام و قبل از برگزاری ارزشیابی نوبت اول مدرسه را ترک کند هر چند که نمره ارزشیابی تکوینی داشته باشد آن سال تحصیلی برای وی ترک تحصیل تلقی شده و کارنامه مردودی صادر نمی‌گردد. اگر دانش‌آموزی بعد از برگزاری ارزشیابی نوبت اول بدون عذر موجه مدرسه را ترک کند و در هیچ یک از ارزشیابی مواد درسی نوبت دوم و شهریورماه شرکت نکند آن سال تحصیلی برای وی کارنامه مردودی صادر می‌گردد.

ماده (21) : از دانش‌آموزی که در ارزشیابی نوبت دوم و یا شهریورماه در یک یا چند ماده درسی غیبت موجه داشته باشد با پیشنهاد مدیر مدرسه و موافقت شورای مدرسه تا دو هفته پس از پایان آن نوبت، ارزشیابی به عمل می آید.

ماده (22) : غایبین موجه داوطلب آزاد در ارزشیابی نوبت دوم و شهریورماه می‌توانند در صورت موافقت کمیسیون خاص اداره آموزش و پرورش محل، تا دو هفته پس از پایان ایام ارزشیابی، در ارزشیابی درس یا دروس مربوط شرکت کنند.

 ماده (23) : از دانش‌آموزان تجدیدی که در کلاس‌های جبرانی تابستانی شرکت می‌نمایند، بلافاصله پس از اتمام دوره با رعایت سایر مقررات مربوط ارزشیابی به عمل می‌آید. نمره قبولی اینگونه دانش‌آموزان در ستون شهریور ماه درج خواهد شد. تبصره - دانش‌آموزانی که در این ارزشیابی در درس یا دروسی نمره قبولی کسب ننمایند اجازه دارند مجدداً در نوبت بعدی ارزشیابی آن درس یا دروس شرکت کنند.

 ماده (24): دانش آموزانی که ارزشیابی آنان به علل مختلف از قبیل حوادث غیرمترقبه یا بلایای طبیعی برگزار نشده و یا اوراق ارزشیابی آنان مفقود یا معدوم گردیده است می توانند با تایید کمیسیون خاص اداره آموزش و پرورش منطقه در اولین فرصت و حداکثر تا یکماه پس از پایان ایام ارزشیابی در ارزشیابی مجدد شرکت نمایند.

ماده (25): دانش آموزانی که به دلایل موجه از قبیل شرکت در المپیادها و دوره های آموزشی مربوط، مسابقات علمی، فرهنگی، ورزشی و نظایر آن و با تشخیص کمیسیون خاص اداره آموزش و پرورش موفق به شرکت در ارزشیابی مربوط نمی شوند، می توانند علاوه بر استفاده از ماده 21 در نوبت ارزشیابی بعدی شرکت کنند. قبولی آنان به عنوان قبولی در ارزشیابی نوبت قبل محسوب خواهد شد.

 ماده (26): کلیه کسانی که یکی از بستگان درجه اول آنها در طول سال تحصیلی شهید، اسیر یا مفقود می گردد و همچنین دانش آموزانی که یکی از بستگان درجه اول آنها در فاصله یک ماه قبل از آغاز ارزشیابی نوبت دوم یا شهریور ماه فوت می شود، در آن نوبت ارزشیابی مردود نخواهند شد. این قبیل افراد می توانند علاوه بر نوبت های ارزشیابی مذکور در یک نوبت ارزشیابی دیگر همراه با غایبین موجه شرکت کنند.

 ماده (27): نمره ارزشیابی نوبت‌های اول، دوم و تجدیدی و وضعیت انضباط حداکثر یک ماه پس از خاتمه ارزشیابی در دفتر ثبت ارزشیابی مدرسه و کارنامه تحصیلی دانش‌آموزان در ستون‌های جداگانه به صورت رایانه‌ای ثبت می‌شود. تبصره - کارنامه دانش‌آموزان و دفتر ثبت ارزشیابی مدرسه حداکثر یک ماه پس از اعلام نتیجه قطعی ارزشیابی به امضای مدیر و مسئول ثبت نمرات می‌رسد و با مهر مدرسه مهر می‌گردد.

ماده (28): قبول شدگان ساعی و برجسته پایه اول راهنمایی تحصیلی با رعایت شرایط زیر و تقاضای کتبی ولی خود می توانند در ارزشیابی شهریور ماه پایه دوم راهنمایی شرکت نمایند ودر صورت موفقیت به صورت جهشی به پایه سوم راهنمایی ارتقاء یابند:

 الف) معدل کل پایه اول آنان حداقل 18 و نمره نوبت دوم آنان در هر درس حداقل 15 باشد.

 ب) در ارزشیابی شهریور ماه پایه دوم در هیچ یک از مواد درسی نمره کمتر از 16 کسب ننماید.

تبصره 1- نمرات قبول شدگان ارزشیابی جهشی در ستون شهریور ماه دفتر ثبت ارزشیابی و کارنامه تحصیلی ثبت، و با ذکر استناد به مفاد این ماده مهر و امضا می شود.

تبصره 2- شرایط جهش در مدارس راهنمایی تحصیلی وابسته به سازمان ملی پرورش استعداهای درخشان به شرح ذیل می باشد:

 الف) معدل کل دانش آموز حداقل 19 بوده و در ارزشیابی نوبت دوم در هیچ یک از مواد درسی نمره کمتر از 18 نداشته باشد.

ب) در ارزشیابی مربوط به جهش تحصیلی که در شهریور ماه برگزار می شود، در هیچ یک از مواد درسی نمره کمتر از 17 کسب ننماید.

ماده (29): افراد مشروحه زیر با رعایت حداقل سن متعارف که برای پایه های اول تا سوم دوره راهنمایی تحصیلی به ترتیب 11، 12 و 13 سال تمام می باشد، می توانند با درخواست کتبی و تأیید مراجع مربوط و معرفی اداره آموزش و پرورش منطقه/ ناحیه/ شهرستان در ارزشیابی ورودی(تعیین پایه تحصیلی) - که از کلیه درسهای مربوط به آن پایه به عمل می آید- در اولین نوبت رسمی ارزشیابی،همراه باسایر دانش آموزان شرکت کنند و در صورت قبولی در کلیه درسهای هر پایه مدرک قبولی برای آنان صادر می شود و با رعایت شرایط مجاز به ادامه تحصیل خواهند بود:

1- افرادی که قسمتی از تحصیلات خود را در مدارس خارجی گذرانیده اند و مدرک تحصیلی آنان قابل ارزشیابی در کمیسیون ارزشیابی مدارک تحصیلی خارجی نمی باشد و یا هیچگونه مدرک تحصیلی که میزان تحصیلات خارجی آنها را مشخص کند نداشته باشند.

 2- افرادی که به دلیل عدم دسترسی به مدرسه یا بیماری نتوانسته اند به موقع وارد مدرسه شوند.

 3- دانش آموزانی که بخشی از مدارک تحصیلی آنان در اثر حوادثی از قبیل سیل، زلزله، جنگ، آتش سوزی و .... از بین رفته و هیچگونه سابقه ای از مدارک آنان وجود نداشته باشد.

 4-افرادی که در ادامه تحصیل آنان فاصله ایجاد شده است مشروط بر آنکه دارای مدرک پنجم ابتدایی باشند.

تبصره 1- ارزشیابی ورودی (تعیین پایه) در دوره راهنمایی تحصیلی طبق مفاد این آیین‌نامه به صورت یک نوبتی است وموادارزشیابی و شرایط قبولی آنان مانند داوطلبان آزاد خواهد بود. در صورت مردودی ، مدرسه می‌تواند از وی درپایه پایین‌تر ارزشیابی به عمل آورد.

 تبصره 2- نمرات ارزشیابی ورودی (تعیین پایه) قبول‌شدگان در ستون ملاحظات دفتر ارزشیابی آن سال و کارنامه تحصیلی آنان ثبت می‌شود. شماره معرفی‌نامه با اشاره به ماده 29 این آیین‌نامه در ستون ملاحظات درج و توسط مدیر مدرسه امضاء و مهر می شود.

تبصره 3- چنانچه مدارک تحصیلی خارجی دانش آموزی جهت ارزشیابی ناقص باشد و تا پایان ارزشیابی خرداد ماه پایه تحصیلی قطعی دانش آموز توسط کمیسیون ارزشیابی مدارک خارجی مشخص نشود، ارزشیابی خرداد و شهریور وی به عنوان ارزشیابی ورودی (تعیین پایه) محسوب خواهد شد و چنانچه دانش آموز در ارزشیابی شهریور ماه قبول نشود می تواند جهت تعیین پایه در ارزشیابی دروس پایه پایین تر به صورت یک نوبتی شرکت کند.

 تبصره 4- در مورد دانش آموزان استثنایی، به حداقل سن متعارف در هر پایه تحصیلی در این ماده 2 سال اضافه می شود.

ماده (30): دانش آموزانی که به دلایل مختلف از قبیل عدم دسترسی به مدرسه، تکرار پایه و وقفه تحصیلی در شرایط سنی بالاتر از سن متعارف پایه تحصیلی خود قرار دارند، می توانند در صورت قبولی در ارزشیابی خرداد ماه با حداقل معدل (14)، در شهریور ماه همان سال تحصیلی در ارزشیابی پایه بالاتر در مدرسه قبلی یا مدرسه جدیدی که برای ادامه تحصیل ثبت نام کرده اند، به صورت یک نوبتی شرکت کنند و در صورت احراز شرایط قبولی به پایه بعدی ارتقاء یابند. تبصره: کارنامه و دفتر ارزشیابی تحصیلی برای شرکت کنندگان در ارزشیابی موضوع این ماده به صورت یک نوبتی تنظیم می گردد.

 ماده (31): دانش آموزانی که تا پایان شهریور ماه شرایط قبولی پایه سوم راهنمایی تحصیلی را احراز نمی کنند، می توانند در ارزشیابی نوبت دی ماه سال تحصیلی بعد به صورت داوطلب آزاد در ارزشیابی دنباله دروس خود شرکت کنند و در صورت کسب شرایط قبولی، گواهینامه پایان تحصیلات دوره راهنمایی تحصیلی را دریافت نمایند.

 تبصره 1- این مصوبه شامل آن دسته از دانش آموزان مدارس روزانه که تا پایان شهریور ماه دارای حداقل 16سال تمام می باشند و همچنین دانش آموزان مدارس بزرگسالان، داوطلبان آزاد، بزرگسالان شرکت کننده در ارزشیابی جامع و دارندگان کارنامه مردودی سال سوم راهنمایی در سالهای قبل می شود.

 تبصره 2- افرادی که در ارزشیابی دی ماه شرایط قبولی پایه سوم راهنمایی تحصیلی را کسب می کنند به شرط دارا بودن سایر شرایط، می توانند از نیمسال دوم در دبیرستانهای بزرگسالان ثبت نام کرده و ادامه تحصیل دهند.

 تبصره 3- سئوالات ارزشیابی این گونه دانش آموزان از تمام محتوای کتاب های درسی مربوط طرح خواهد شد.

ماده (32) : ارزشیابی داوطلبان آزاد دوره راهنمایی تحصیلی با رعایت بندهای زیر برگزار می‌شود :

الف) مواد و تبصره‌هایی از این آیین‌نامه که ناظر بر تحصیلات ضمن سال تحصیلی دانش‌آموزان است، شامل داوطلبان آزاد نخواهد بود.

ب) برای داوطلبان آزاد نمره ارزشیابی تکوینی منظور نمی‌شود.

ج) داوطلبان آزاد از ارزشیابی انضباط ودروس ورزش و پرورشی معاف اند و برای آنان در این دروس نمره‌ای منظور نمی‌شود.

 د) داوطلبان آزاد از گذراندن بخش عملی درس آمادگی دفاعی معاف بوده و نمره بخش نظری به عنوان نمره این درس منظور خواهد شد.­­

ه) داوطلبان آزاد و دانش‌آموزان مدارس بزرگسال پایه اول راهنمایی تحصیلی که واجد شرایط مندرج در ماده 28 این آیین‌نامه می‌باشند می‌توانند شهریورماه در ارزشیابی جهشی شرکت کنند و در صورت احراز شرایط مندرج در ماده مذکور به پایه سوم راهنمایی ارتقاء یابند.

 ماده (33) :ارزشیابی جامع دارندگان مدرک قبولی پایه پنجم ابتدایی مشروط بر آنکه حداقل 18 سال تمام سن داشته باشند، می توانند در زمان برگزاری ارزشیابی نوبت دوم یا شهریور ماه پایه سوم راهنمایی تحصیلی به صورت داوطلب آزاد در ارزشیابی جامع شرکت کنند و در صورت موفقیت کارنامه قبولی پایه سوم راهنمایی تحصیلی را دریافت نمایند.

تبصره1- مبنای محاسبه سن، اول مهرماه هر سال تحصیلی خواهد بود.

 تبصره 2- سؤالات دروس تعلیمات دینی،اجتماعی،تاریخ وجغرافیا درارزشیابی جامع ازکتاب‌های هر سه پایه دوره راهنمایی تحصیلی به نسبت 5 نمره ازپایه اول،5 نمره ازپایه دوم و10 نمره ازپایه سوم طرح می‌شود.سؤالات سایردروس همانندسؤالات دانش‌آموزان پایه سوم راهنمایی تحصیلی خواهد بود.

تبصره 3- نتیجه ارزشیابی جامع، مطابق مقررات مربوط به داوطلبان آزاد و مفاد این آیین‌نامه اعلام خواهد شد.

 ماده (34) : به‌ قبول‌ شدگان‌‌‌ پایه‌ سوم‌ راهنمایی‌ علاوه‌ بر کارنامه‌ ، گواهینامه‌ پایان‌تحصیلات‌ دوره‌ سه‌ ساله‌ راهنمایی‌ تحصیلی‌ نیز اعطاء می‌شود.

 ماده (35) : دفتر ثبت ارزشیابی تحصیلی و تربیتی مدرسه باید حداکثر یک ماه پس از آخرین ارزشیابی در آن سال پلمپ شده و توسط فردی که از سوی اداره آموزش و پرورش مأمور می‌شود بررسی، مسدود، مهر و امضاء گردد.

ماده (36): ارزشیابی دانش آموزان دوره عمومی بزرگسالان و مدارس ایرانی خارج از کشور طبق مفاد این آیین نامه انجام می گیرد. تبصره- درس آموزش دفاعی از جدول مواد درسی مدارس ایرانی خارج از کشور و درس ورزش از جدول مواد درسی دوره راهنمایی تحصیلی بزرگسالان( شبانه ) حذف می شود.

 ماده (37) : اوراق ارزشیابی های پایانی نوبت دوم و تجدیدی حداکثر به مدت شش ماه بعد از پایان سال تحصیلی نگهداری و سپس برابر مقررات امحاء می‌شود، ولی دفاتر ثبت ارزشیابی مدرسه به طور دائم نگهداری می‌شود. کارنامه تحصیلی دانش‌آموز نیز تا مدتی که برابر مقررات تحویل ولی وی نشده است باید در مدرسه حفظ گردد.

ماده (38): با متخلفان در ارزشیابی، طبق آیین نامه رسیدگی به تخلفات امتحانی مصوب شورای عالی آموزش و پرورش رفتار می شود.

 ماده (39) : نظارت بر برگزاری ارزشیابی‌های پیشرفت تحصیلی دوره راهنمایی تحصیلی داخل و خارج کشور برعهده معاونت آموزش و پرورش عمومی و با همکاری معاونت توسعه مشارکتهای مردمی می باشد. تبصره – نظارت بر ارزشیابی های پیشرفت تحصیلی دوره راهنمایی مراکز آموزشی سازمان ملی پرورش استعداد های درخشان و سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور( حسب مورد) به عهده سازمان مربوط خواهد بود.

 ماده(40) :

با تصویب این آیین نامه مقررات مغایر لغو می شود.

نوع ارزشیابی پایانی هر درس در دوره راهنمایی تحصیلی

 ردیف     نام درس نوع ارزشیابی        ملاحظات

1             قرآن                              کتبی - شفاهی 10 نمره کتبی - 10 نمره شفاهی

 2      تعلیمات دینی                                   کتبی

3         عربی                           کتبی - شفاهی 15 نمره کتبی - 5 نمره شفاهی

4      تعلیمات اجتماعی                                 کتبی

5        تاریخ                                                   کتبی

6     جغرافیا                                                  کتبی

 7     قرائت فارسی (خواندن و درک مطالب و دستور زبان فارسی) شفاهی

8     املاء فارسی                                           کتبی

9    انشاء فارسی                                       کتبی

  10  قرائت و مکالمه زبان خارجی             شفاهی

11   دستور، درک مطلب، املاء و جمله‌نویسی زبان خارجی کتبی

 12   ریاضیات                                          کتبی

 13   علوم تجربی                   کتبی - عملی 15 نمره کتبی ـ 5 نمره عملی

 14    شناخت حرفه‌و فن                 کتبی - عملی 8 نمره کتبی - 12 نمره عملی

 15    هنر                                                عملی

16    ورزش                                 عملی - شفاهی

 17     آموزش آمادگی دفاعی                    کتبی

 18      پرورشی                                 کتبی - نظری و عملی 5 نمره کتبی - 15 نمره نظری و عملی و حضور فعال دانش آموز

آیین نامه ارزشیابی تحصیلی و تربیتی دوره راهنمایی تحصیلی | چاپ | 18 مهر 1386 مصوبه هفتصد و پنجاهمین جلسه شورای عالی آموزش و پرورش مورخ 26/4/1386

 ماده (1) : تعاریف ارزشیابی تحصیلی و تربیتی: ارزشیابی تحصیلی و تربیتی بخش جدایی ناپذیر فرآیند یاددهی یادگیری است که داوری و قضاوت در مورد آموخته ها و تغییر رفتار دانش آموز در جهت نیل به هدفهای آموزشی و پرورشی بر اساس آن صورت می پذیرد.

 ارزشیابی تشخیصی: ارزشیابی تشخیصی به منظور آگاهی از میزان آمادگی دانش آموز جهت شروع مناسب تدریس مطالب جدید توسط معلم انجام می گیرد.

ارزشیابی تکوینی : مجموعه اقدامات و فعالیت‌هایی است که به صورت مستمر توسط معلم و دانش‌آموز و سایر ارزیابی کنندگان به منظور بهبود فرایند یاددهی ـ یادگیری، در طول هر نوبت به عمل می‌آید که شامل انجام تکالیف درسی، آزمون‌های عملکردی، فعالیت‌های مرتبط با درس خارج ازکلاس به صورت فردی یا گروهی (فعالیت‌های پژوهشی و ...) ارزشیابی‌های باز و مشاهدات تدریجی رفتار و خودارزیابی و نظر اولیاء دانش آموز می‌باشد.

 ارزشیابی باز : به آن نوع ارزشیابی اطلاق می‌شود که دانش‌آموزان بتوانند هنگام آزمون از کتاب درسی و سایر منابع مرتبط دیگر به صورت گروهی یا فردی نیز استفاده نمایند. بدیهی است که در ارزشیابی باز سؤالات باید جنبة تفسیری، تحلیلی، ترکیبی و استنباطی داشته باشد.

خودارزیابی : ایجاد فرصت و شرایطی توسط معلم است تا دانش‌آموزان بتوانند درباره میزان یادگیری خود به قضاوت و ارزیابی بپردازند.

 آزمون عملکردی : آزمونی است که توسط معلم صورت می‌گیرد و ناظر بر مشاهده و عمل دانش‌آموزان در انجام تکالیف محوله یا داوطلبانه است.

ارزشیابی گروهی (مشارکتی) : نوعی ارزشیابی است که در فرایند اجرایی آن، دانش‌آموزان صرفاً موضوع ارزشیابی نیستند بلکه بطور فعال و به صورت گروهی در امر ارزشیابی شرکت و با هم همکاری می‌کنند.

 ارزشیابی پایانی : عبارت از ارزشیابی‌هایی است که در پایان هر یک از نوبت‌های مذکور در ماده 3 به عمل می آید.

ماده (2) : اهداف در دوره راهنمایی تحصیلی، ارزشیابی دانش‌آموزان مبتنی بر اصول حاکم بر ارزشیابی پیشرفت تحصیلی با تأکید بر اهداف زیر انجام می‌گردد :

1-2- جمع آوری و تولید اطلاعات برای اصلاح برنامه ها و روشهای آموزشی

 2-2ـ حصول اطمینان از تحقق یادگیری در دانش‌آموزان برای ارتقای آنان به پایه یا دوره تحصیلی بالاتر

 3-2- اصلاح و بهبود فرایند یاددهی ـ یادگیری 4

-2ـ ایجاد مهارت خودارزیابی به صورت فردی و گروهی در دانش‌اموزان

 5-2ـ تشخیص و پرورش استعدادها،علایق و خلاقیت دانش‌آموزان به منظور راهنمایی آنان در فعالیت‌های حال و آینده

6-2ـ ایجاد التزام به رشد همه جانبه دانش آموزان و رعایت اصل تفاوت‌های فردی در فرایند یاددهی ـ یادگیری

 7-2ـ امید آفرینی و تقویت اعتماد به نفس در دانش‌آموزان

ماده (3) : ارزشیابی تحصیلی و تربیتی دانش آموزان در نوبت های زیر انجام می شود:

 الف) ارزشیابی نوبت اول (لغایت پایان دی ماه)

ب) ارزشیابی نوبت دوم (لغایت پایان خردادماه)

ج) ارزشیابی ویژه دانش‌آموزانی که در در درس یا دروسی در خرداد ماه تجدید شده‌اند و در کلاسهای جبرانی تابستانی شرکت می کنند (لغایت نیمه اول مرداد ماه)

د ) ارزشیابی ویژه دانش‌آموزانی که در خرداد یا مرداد ماه قبول نشده‌اند (لغایت 20 شهریورماه)

ه ) ارزشیابی ویژه دانش‌آموزانی که در نوبت مرداد یا شهریور ماه شرایط قبولی پایه سوم را احراز نمی‌کنند (لغایت 20 دی‌ماه)

 و) ارزشیابی از غایبین موجه که حداکثر دو هفته پس از اعلام نتایج ارزشیابی های خرداد و شهریور انجام می شود.

 تبصره 1 - در ایام ارزشیابی پایانی نوبت اول ، کلاس‌های درس دایر خواهد بود. ولی مدارس می توانند با اخد مجوز از کمیسیون خاص اداره آموزش و پرورش منطقه/ ناحیه/ شهرستان حداکثر به میزان دو هفته متوالی کلاس درس را در نوبت اول تعطیل نمایند. در این صورت مدیر مدرسه موظف است مراتب را به صورت مکتوب به اولیای دانش آموزان اطلاع دهد. در ایام برگزاری ارزشیابی نوبت دوم کلاس‌های درس دایر نمی باشد.

تبصره 2- در مناطق گرمسیری، ارزشیابی نوبت اول و دوم به تشخیص کمیسیون خاص منطقه حداکثر دو هفته زودتر برگزار خواهد شد.

تبصره 3- مدرسه می تواند با اخذ مجوز کمیسیون خاص اداره آموزش و پرورش محل از دانش آموزی که به ضرورت به اتفاق والدین خود به خارج از کشور عزیمت خواهد کرد، حداکثر یکماه قبل از شروع ارزشیابی پایانی، ارزشیابی به عمل آورد.

 ماده (4) : نوع ارزشیابی پایانی هر درس به شرح جدول پیوست می‌باشد.

ماده (5) : نمره ارزشیابی هر درس بر مبنای 20 خواهد بود که سهم نمره ارزشیابی تکوینی و پایانی هر یک می باشد لکن متناسب با ماهیت هر درس، سهم نمره تکوینی قابل افزایش خواهد بود که در راهنمای برنامه درسی مصوب شورای عالی آموزش و پرورش مشخص می گردد.ضمناً چنانچه در هر یک از نوبت های ارزشیابی، نمره دانش آموزی پس از محاسبه میانگین نمره ارزشیابی تکوینی و پایانی به صورت اعشاری بود، معلم مربوط می تواند با توجه به وضعیت درسی دانش آموز در کلاس به هر نحو که صلاح می داند نمره وی را سر راست کند.

 تبصره‌1- نمره ارزشیابی‌هردرس‌ درنوبت‌اول‌بااحتساب‌ ضریب‌یک‌ودرنوبت‌دوم‌بااحتساب‌ضریب دو‌ در کارنامه‌ درج‌ می‌گردد.

 تبصره 2- معلم موظف است حداکثر تا پنج روز قبل از برگزاری ارزشیابی پایانی هر نوبت نمره ی ارزشیابی تکوینی را به دفتر مدرسه تحویل دهد. در ضمن معلمان بایدنتایج ارزشیابی‌های به عمل آمده در مورد هر دانش‌آموز را در صورت مرخصی یا انتقال از طریق مدیر مدرسه به معلم جدید تحویل دهند.

 تبصره 3- با توجه به نقش اولیای دانش آموزان درفعالیت های خارج از مدرسه، معلمان می توانند حداکثر تا یک نمره ارزشیابی تکوینی هردرس رادر هر نوبت به نظر اولیای دانش آموزان اختصاص دهند.

 تبصره 4- در ارزشیابی های پس ازنوبت دوم نمره هر درس به شرح زیرمحاسبه می گردد: نمره پایانی دروس تجدیدی (یا غایبین موجه) به علاوه نمره تکوینی نوبت دوم تقسیم بر عدد2

 تبصره 5- دانش‌آموزی که به علت غیبت موجه (ثبت‌نام بدون حضور در کلاس با مجوز کمیسیون خاص اداره آموزش و پرورش، بیماری و نظایر آن) در طول سال تحصیلی فاقد نمره ارزشیابی تکوینی است ولیکن در ارزشیابی پایانی دارای نمره است، نمره ارزشیابی پایانی هر نوبت وی جایگزین نمره ارزشیابی تکوینی همان نوبت می‌گردد.

تبصره 6- نمره ارزشیابی تکوینی دانش‌آموزی که قبل از برگزاری ارزشیابی پایانی با رعایت مقررات از مدرسه‌ای به مدرسه دیگر منتقل شود، توسط معلم مدرسه مقصد بر اساس ارزشیابی‌های وی و ارزشیابی‌های معلم مدرسه قبل (در صورت وجود) تعیین می‌شود.

تبصره 7- مدیر مدرسه موظف است در طول هر نوبت حداقل یک بار (حدود یک ماه قبل از ارزشیابی پایانی) دانش‌آموز و ولی وی را از وضعیت تحصیلی دانش آموز در هر درس مطلع نماید.

تبصره 8- نمره ارزشیابی دانش‌آموزان در هر درس و در هر نوبت به وسیله معلم در لیست نمره‌ها ثبت و امضا می‌شود و حداکثر 10 روز بعد از خاتمه ارزشیابی هر نوبت تسلیم دفتر مدرسه می‌گردد.

ماده (6) : ارزشیابی پایانی پایه های اول و دوم و نوبت اول پایه سوم داخلی است و توسط مدرسه برگزار می‌شود. ارزشیابی پایانی نوبت دوم و تجدیدی پایه سوم راهنمایی به صورت هماهنگ با سوالات واحد و برنامه معین که توسط سازمان آموزش و پرورش استانها طرح و در مدرسه برگزار می شود.

 تبصره1 - معاونت آموزش‌ وپرورش‌ عمومی می تواند در هر یک از پایه‌های تحصیلی دوره راهنمایی، سؤالات ارزشیابی پایانی نوبت دوم یک یا دو ماده درسی را طرح کرده و با اطلاع قبلی به استانها ارسال نماید.

 تبصره2- طراحی سوال موضوع تبصره 1 این مادّه برای مراکز آموزشی تابعه سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان و سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور حسب مورد به سازمان ذی ربط واگذار می شود.

 تبصره 3- ارزشیابی غایبین موجه دروس هماهنگ (تبصره 1 ) به صورت داخلی و توسط مدرسه برگزار می شود.

 ماده (7): ارزشیابی‌ پایانی‌ نوبت‌ اول‌ از مطالب‌ تدریس‌ شده‌ همان‌ نوبت‌ و ارزشیابی‌ پایانی‌ نوبت‌ دوم‌ و پس از آن ازتمام‌ محتوای‌ کتاب‌ درسی‌ به‌ عمل‌ می‌آید. تبصره - در مراکز آموزشی تابعه سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان محتوای جزوات تکمیلی نیز در طراحی سوال لحاظ می شود.

 ماده (8) : برای دارندگان نقص عضو مؤثر در ارزشیابی کتبی، شفاهی و عملی، مدیر مدرسه با اطلاع اداره آموزش و پرورش متبوع، تسهیلاتی متناسب با نقص عضو فراهم می‌نماید. این گونه افراد در صورت لزوم از ارزشیابی دروس عملی که از نظر جسمی قادر به انجام نمی‌باشند معاف می‌شوند. در چنین صورتی اگر درس یا دروس مذکور دو نوع ارزشیابی (کتبی/ شفاهی ـ عملی) داشته باشد، برای ارزشیابی کتبی یا شفاهی نمره 20 منظور می‌شود و اگر ارزشیابی درس صرفاً عملی باشد نمره‌ای منظور نخواهد شد، در این حالت صورت جلسه‌ای به امضای مدیر و دو نفر از معلمان تنظیم و تسهیلات فراهم شده مستند به این ماده در آن درج می شود. علاوه بر آن لازم است موضوع در ستون ملاحظات دفتر ثبت ارزشیابی و کارنامه تحصیلی این قبیل دانش‌آموزان در این خصوص توضیح داده شود.

 تبصره 1- ارزشیابی عملی درس تربیت بدنی برای دانش آموز موضوع این ماده باید متناسب با توانایی جسمی وی توسط معلم مربوط انجام شود. شیوه نامه مربوط توسط وزارت آموزش و پرورش تهیه و ابلاغ خواهد شد.

تبصره 2- دانش آموز استثنایی( نا بینا، جسمی – حرکتی ) و دانش‌آموزی که در زمان برگزاری ارزشیابی و یا قبل از آن دچار سانحه‌ای شود به نحوی که قادر به نوشتن نباشد، می‌توانند از منشی مناسبی که از طرف مدیر مدرسه تعیین می‌شود استفاده نمایند.

 تبصره 3- چنانچه دانش‌آموزی به دلیل بیماری خاص قادر به حضور در جلسه ارزشیابی‌پایانی نباشد با درخواست ولی و ارایه گواهی پزشک و با نظر مدیر، یکی از معلمان در خارج از مدرسه از وی ارزشیابی به عمل می‌آورد.

 تبصره 4- با توجه به شرایط خاص جسمانی دانش آموز، مدرسه می تواند با تایید شورای مدرسه، اقدام به برگزاری ارزشیابی دروس خاص به صورت چند گزینه ای ، املاء صحیح و غلط ، تخصیص وقت اضافی، متناسب سازی سوالات برای دانش آموزان استثنایی، جایگزین کردن نمره بخش کتبی به جای شفاهی یا بالعکس برای وی نماید.

 تبصره 5- دانش آموزان استثنایی که به علت اختلال تکلمی شدید قادر به خواندن نیستند( به استثنای دانش آموزان ناشنوا)، از ارزشیابی درس قرائت فارسی معاف می باشند. تبصره 6- دانش آموزانی که دارای اختلال جسمی- حرکتی، نابینایی و یا ناشنوایی هستند، از آموزش و ارزشیابی درس آموزش دفاعی معاف می باشند.

 ماده (9) : ارزشیابی تعلیمات دینی دانش‌آموزان اقلیت‌های دینی مذکور در قانون اساسی برابر شیوه‌نامه‌های وزارت آموزش و پرورش انجام و نمره آن در دفاتر ثبت ارزشیابی و کارنامه آنان قید می‌شود. دانش آموزان مذکور از شرکت در ارزشیابی درس قرآن معاف هستند و در کارنامه آنان برای این درس نمره ای منظور نخواهد شد. تبصره- در صورت تمایل دانش‌آموز به شرکت در ارزشیابی تعلیمات دینی اسلامی منعی برای شرکت وی نخواهد بود.

 ماده (10): ارزشیابی از رفتار دانش آموز در هر نوبت بر اساس میزان رعایت مقررات از سوی او، توسط مدیر و با نظرخواهی از معاون ، مربی تربیتی، اولیای دانش آموزان و بر اساس گزارشهای واصله از معلمان و سایر کارکنان مدرسه انجام می شود. گزارش وضعیت انضباط به صورت کیفی بوده و شامل یکی از موارد "عالی" ، " بسیار خوب" ، "خوب" و"نیاز به راهنمایی و تلاش بیشتر" می باشد.

 تبصره 1- نحوه و سهم هریک از عوامل مذکور در تعیین نمره انضباط را شورای مدرسه تعیین می کند.

 تبصره 2- در مواردی که وضعیت انضباطی دانش آموز حاکی از " نیاز به راهنمایی و تلاش بیشتر" است، موارد به ولی وی گزارش می شود.

 تبصره 3- وضعیت انضباط در محاسبه معدل ارزشیابی منظور نمی شود ولی در کارنامه تحصیلی و دفتر ثبت ارزشیابی درج می گردد.

 تبصره 4- برای شرکت‌کنندگان در ارزشیابی ورودی(تعیین پایه)، داوطلبان آزاد، طرح جامع ، دانش‌آموزانی که از جهش تحصیلی استفاده می‌کنند و دانش آموزانی که در شرایط سنی بالاتر از سن متعارف خود قرار دارند و در شهریور ماه به صورت یک نوبتی در ارزشیابی پایه بالاتر شرکت می کنند، نمره انضباط منظور نمی‌گردد.

 ماده (11) : چنانچه معلم مربوط ظرف 5 روز پس از انجام هر ارزشیابی پایانی، به هر علتی اوراق ارزشیابی را تصحیح نکند، مدیر مدرسه ضمن گزارش موضوع به اداره آموزش و پرورش متبوع باید به تشخیص خود، اوراق ارزشیابی را جهت تصحیح در اختیار یکی از معلمان واجد شرایط قرار دهد.

ماده (12) : مهلت اعتراض به نمرات ارزشیابی پایانی، حداکثر 5 روز پس از اعلام نتیجه آن نوبت خواهد بود. مدیر مدرسه موظف است اوراق ارزشیابی معترضان را جهت تجدید نظر در اختیار معلم مربوط و یا به تشخیص خود در اختیار معلم مربوط و یک نفر دیگر از معلمان همان درس قرار دهد. در صورت اعتراض مجدد و یا اختلاف نظر،‌نظر معلم سوم از همان درس تعیین‌کننده و لازم‌الاجرا است. تبصره- نمرات ارزشیابی تکوینی و نمرات دروس شفاهی و عملی قابل اعتراض نیستند و نمره اعلام شده قطعی است.

 ماده (13) : دانش‌ آموزی‌ در خردادماه‌ قبول‌ شناخته‌ می‌شود که‌ دارای‌ شرایط زیر باشد:

الف‌) معدل‌ کل‌ وی‌ کمتر از ده‌ نباشد .

ب‌ ) نمره‌ارزشیابی‌ نوبت‌ دوم‌ او در هیچ‌ یک‌ از مواد درسی‌ بدون‌ ضریب‌ کمتر از ده‌ نباشد.

ج‌ ) نمره‌ سالیانه‌ وی‌ در هیچ‌ یک‌ از مواد درسی‌ کمتر از 30 نباشد.

 تبصره ‌1- نمره‌ سالیانه‌ هردرس‌ حاصل‌ جمع‌ نمره‌ نوبت‌ اول‌ و دو برابر نمره‌ نوبت‌ دوم‌ خواهد بود.

تبصره‌ 2- معدل‌ کل‌ دانش‌آموز عبارت‌ است‌ از مجموع‌ نمره‌ سالیانه‌ همه‌ دروس‌ (به‌ جز ‌انضباط) تقسیم‌ بر سه‌ برابر تعداد مواد درسی‌ آن‌ پایه.‌

 تبصره 3- در مدارس راهنمایی وابسته به سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان، دانش آموزی حق ادامه تحصیل در این مدارس را خواهد داشت که دارای شرایط زیر باشد:

 الف) معدل کل وی در خردادماه کمتر از 14 نباشد.

 ب) نمره ارزشیابی نوبت دوم وی در هیچ یک از مواد درسی بدون ضریب کمتر از 12 نباشد.

 ج) نمره سالیانه وی در هیچیک از مواد درسی کمتر از36 نباشد.

کودکانتان را با طبیعت آشتی دهید

بچه‌های این دوره بیشتر وقت آزادشان را پشت کامپیوترها یا مقابل تلویزیون می‌گذرانند و هیچ تصوری از دویدن و بازی‌کردن در فضای باز ندارند. با این شرایط کاملاً طبیعی است که والدین به بهانه‌های مختلفی مانند گرفتاری و کوچک بودن آپارتمان‌ها، کودک را از نعمت بازی کردن در فضای باز محروم کنند، اما باید بدانید متخصصان همگی توصیه می‌کنند کودکان را تشویق کنید در محیط بیرون از خانه و در فضای باز ورزش و بازی کنند.

 به این شیوه شما به کودک کمک می‌کنید بهتر و زودتر با جهان بیرون آشنا شود و رابطه‌ای خوب و دوستانه با طبیعت برقرار نماید. علاوه بر این، به حفظ سلامت جسمی و روحی او نیز کمک بزرگی می‌کنید.

فراموش نکنید کودکان به طبیعت نیاز دارند؛ بنابراین از همین امروز با فرزندتان از خانه خارج شوید و در طبیعت بگردید، مطمئن باشید این کار به نفع هر دوی شماست. بچه‌ها در هر مکانی که زندگی می‌کنند، باید ساعاتی را از خانه خارج شوند، در طبیعت و فضای باز بازی کنند، لباس‌هایشان کثیف و حتی پاره شود و پس از آن شاد و سرحال به خانه برگردند.

شیوه‌هایی برای آموزش رنگ‌ها

فصل‌های مختلف سال یکی از بهترین نشانه‌ها برای آموزش رنگ‌هاست؛ زمستان سفید، پاییز نارنجی و... کارت‌ها، مداد رنگی‌ها، اسباب‌بازی‌ها و سایر لوازم رنگی هم می‌توانند در این راه به شما کمک کنند. می‌توانید اشیای مختلف را به کودک نشان دهید و از او بخواهید رنگش را به شما بگوید یا این‌که شما رنگی را تعیین کنید و از او بخواهید هر چیزی به این رنگ در خانه می‌بیند، نشان دهد.

همچنین می‌توانید هر یک از روزهای هفته را به اسم‌ رنگی خاص نامگذاری کنید و در آن روز غذایی با آن رنگ درست کنید، لباس‌هایی به همان رنگ بپوشید، درباره آن رنگ خاص صحبت کنید و... .

دنیای رنگ‌ها سرشار از شادی و زیبایی است، پس زودتر فرزندتان را با آن آشنا کنید.

 http://www.parsiblog.com/Main.aspx

متنی که در زیر می خوانید، وصیتنامه ای از سردار رشید اسلام، شهید دکتر مصطفی   چمران است که خطاب به امام موسی صدر نگاشته شده است. این وصیتنامه در 29 خرداد سال 1355 تنظیم گردید یعنی در سیاه ترین روزهای جنگ داخلی لبنان، که از یکسو نیروهای فلسطینی و احزاب چپ لبنان با سوریه درگیر شده بودند؛ و از سوی دیگر احزاب دست راستی و در رأس آنها فالانژیستها، با سوءاستفاده از غفلت جبهه ملی و اسلامی لبنان، مناطق آنان را مورد هجوم قرار داده بودند. در چنین روزهایی که از آنها به عنوان دومین دوره جنگ داخلی نام برده می شود، امام صدر به دکتر چمران مأموریت داد تا برای سازماندهی مقاومت شیعیان، راهی شهرک نبعه گردد. و این وصیتنامه قبل از عزیمت تنظیم گردید. 

دست نوشته های شهید دکتر مصطفی چمران :
وصیت می کنم …
وصیت می کنم به کسی که او را بیش از حد دوست می دارم! به معبودم ! به معشوقم ! به امام موسی صدر! کسی که او را مظهر علی می دانم! او را وارث حسین می خوانم! کسی که رمز طایفه شیعه، و افتخار آن، و نماینده هزار و چهار صد سال درد، غم، حرمان، مبارزه، سرسختی، حق طلبی و بالأخره شهادت است! آری به امام موسی وصیت می کنم …

برای مرگ آماده شده ام و این امری است طبیعی که مدتهاست با آن آشنا شده ام. ولی برای اولین بار وصیت میکنم. خوشحالم که در چنین راهی به شهادت می   رسم. خوشحالم که از عالم و ما فیها بریده ام. همه چیز را ترک گفته ام. علایق را زیر پا گذاشته ام. قید و بندها را پاره کرده ام. دنیا و ما فیها را سه طلاقه گفته ام و با آغوش باز به استقبال شهادت میروم.
از اینکه به لبنان آمدم و پنج یا شش سال با مشکلاتی سخت دست به گریبان بوده ام، متأسف نیستم. از اینکه آمریکا را ترک گفتم، از اینکه دنیای لذات و راحت طلبی را پشت سر گذاشتم، از اینکه دنیای علم را فراموش کردم، از اینکه از همه زیبائیها و خاطره زن عزیز و فرزندان دلبندم گذشته ام، متأسف نیستم …
از آن دنیای مادی و راحت طلبی گذشتم و به دنیای درد، محرومیت، رنج، شکست، اتهام، فقر و تنهایی قدم گذاشتم. با محرومیت همنشین شدم. با دردمندان و شکسته دلان هم آواز گشتم.
از دنیای سرمایه داران و ستمگران گذشتم و به عالم محرومین و مظلومین وارد شدم. با تمام این احوال متأسف نیستم …
تو ای محبوب من، دنیایی جدید به من گشودی که خدای بزرگ مرا بهتر و بیشتر آزمایش کند. تو به من مجال دادی تا پروانه شوم، تا بسوزم، تا نور برسانم، تا عشق بورزم، تا قدرتهای بی نظیر انسانی خود را به ظهور برسانم، از شرق به غرب و از شمال تا جنوب لبنان را زیر پا بگذارم و ارزشهای الهی را به همگان عرضه کنم، تا راهی جدید و قوی و الهی بنمایانم، تا مظهر باشم، تا عشق شوم، تا نور گردم، از وجود خود جدا شوم و در اجتماع حل گردم، تا دیگر خود را نبینم و خود را نخواهم، جز محبوب کسی را نبینم، جز عشق و فداکاری طریقی نگزینم، تا با مرگ آشنا و دوست گردم و از تمام قید و بندهی مادی آزاد شوم…
تو ای محبوب من رمز طایفه ای، و درد و رنج هزار و چهار صد ساله را به دوش می کشی، اتهام و تهمت و هجوم و نفرین و ناسزای هزار و چهار صد سال را همچنان تحمل می کنی، کینه های گذشته و دشمنی های تاریخی و حقد و حسدهای جهان سوز را بر جان می پذیری، تو فداکاری می کنی، تو از همه چیز خود می   گذری، تو حیات و هستی خود را فدای هدف و اجتماع انسانها می کنی، و دشمنانت در عوض دشنام می   دهند و خیانت می کنند، به تو تهمتهای دروغ می زنند و مردم جاهل را بر تو می شورانند، و تو ای امام لحظه ای از حق منحرف نمی شوی و عمل به مثل انجام نمی دهی و همچون کوه در مقابل طوفان حوادث آرام و مطمئن به سوی حقیقت و کمال و قدم بر می داری، از این نظر تو نماینده علی (ع) و وارث حسینی… و من افتخار می کنم که در رکابت مبارزه می کنم و در راه پر افتخارت شربت شهادت می نوشم…
ای محبوب من، آخر تو مرا نشناختی!
زیرا حجب و حیا مانع آن بود که من خود را به تو بنمایانم، یا از عشق سخن برانم یا از سوز درونی خود بازگو کنم…
اما من، منی که وصیت می کنم، منی که تو را دوست می دارم… آدم ساده ای نیستم! من خدای عشق و پرستشم، من نماینده حق و مظهر فداکاری و گذشت و تواضع و فعالیت و مبارزه ام، آتشفشان درون من کافیست که هر دنیایی را بسوزاند، آتش عشق من به حدی است که قادر است هر دل سنگی را آب کند، فداکاری من به اندازه ای است که کمتر کسی در زندگی به آن درجه رسیده است …
به سه خصلت ممتاز شده ام:
1. عشق که از سخنم و نگاهم و دستم و حرکاتم و حیات و مماتم می بارد. در آتش عشق می سوزم و هدف حیات را جز عشق نمی شناسم. در زندگی جز عشق نمی خواهم، و جز به عشق زنده نیستم.
2. فقر که از قید همه چیز آزاد و بی نیازم. و اگر آسمان و زمین را به من ارزانی کنند، تأثیری در من نمی کند.
3. تنهایی که مرا به عرفان اتصال می دهد. مرا با محرومیت آشنا می کند. کسی که محتاج عشق است، در دنیای تنهایی با محرومیتِ عشق می سوزد. جز خدا کسی نمی تواند انیس شبهای تار او باشد و جز ستارگان اشکهای او را پاک نخواهند کرد. جز کوههای بلند راز و نیازهای او را نخواهند شنید و جز مرغ سحر ناله های   صبحگاه او را حس نخواهند کرد. به دنبال انسانی می گردد تا او را بپرستد یا به او عشق بورزد. ولی هر چه بیشتر می گردد، کمتر می یابد …
کسی که وصیت می کند آدم ساده ای نیست. بزرگترین مقامات علمی را گذرانده، سردی و گرمی روزگار را چشیده، از زیباترین و شدیدترین عشقها برخوردار شده، از درخت لذات زندگی میوه چیده، از هر چه زیبا و دوست داشتنی است برخوردار شده، و در اوج کمال و دارایی همه چیز خود را رها کرده و به خاطر هدفی مقدس، زندگی دردآلود و اشکبار و شهادت را قبول کرده است.
آری ای محبوب من، یک چنین کسی با تو وصیت می کند …

هشتم اسفندماه سال روز امورتربیتی مبارک باد

امورتربیتی بهشت دردسرهای بزرگ

آنان که در اندیشه ی ساختن دیگران اند باید بر ویرانه های خویش ،بنای تازه ساخته ومصالح ساختن ،شیوه ی ساختن و همه ی عوامل ویرانگر را بشناسد تا ساخته و دستاورد کلام خویش را بر باد رفته نبیند.تربیت همین است،ساختن و پیراستن انسان و آنگاه آراستن او به زیبایی ها وعظمت ها و مگر این کار، ساده و آسان است؟آن که اندیشه ساختن دارد، رنج بزرگ ساختن را نیز باید تحمل کند، آن هم ساختن انسان که هر لحظه خطری در کمین دارد،آفتی در راه و بهانه های غریب از دور و بیرون ،تهدیدش می کند.تاریخ آینه ای در مقابل ماست که گاه سقوط قله نشینان را نشان می دهد و هبوط بزرگان را از ملکوت به ناسوت،از افلاک به خاک ،از خدا به خود و از عزت و عظمت به سستی و ذلت.دیدیم از متن لجنزار گذشته مردان وزنانی برخاستند که حماسه ی عظیم و بی بدیلی را در آستانه قرن بیست و یکم رقم زدند و آفریدگار انقلابی شدند که امروز دامنگیر و پویا،روح انسانها را فتح کرده و آرامش مرداب گونه بیداد گران را آشفته ساخته است.پیام آن تحول شکوهمند و این سقوط های شکننده و تلخ آن است که:

1 –انسان تربیت پذیر است و هرکس در هر نقطه وموقعیتی می تواند چیزی دیگر شود و رنگ و بویی دیگر بپذیرد.

2- باید مراقب و هوشیار بود .هیچ کس تضمین شده نیست و غفلت ، دره ی هولناکی است که پیش روی انسان ،دهان گسترده است.

3 – تربیت دشوار است، مستمر است و تربیت کنندگان ارجمند با راهی بی مرز و بی پایان مواجه اند که وقفه و درنگ در آن آسیب زا و آفت آفرین است.

هرکس مربی است باید پیش از گفتن ،با خویش بگوید ،پیش از نواختن تازیانه تنبه بر دیگران،بر سر خویش فریاد بکشد و اسب روح خویش را هی بزند.

هرکس مربی است باید بداند که روش های نو پا به پای دانش نوبایسته و اجتناب پذیر است .باید همواره یافته های جدید را به کار گرفت و تجربه ها و ابزار تازه برای پیمودن راه ،در خدمت اهداف متعالی آورد.

هرکس مربی است ،طنین آن مربی فرزانه ،بنیانگزار امورتربیتی، ((شهید رجایی))را در گوش دارد که « مربی عشق می خواهد و سوختن ،به زبانی اگر عاشقی،مبارکت باد و اگر جز این هسیتی رهایش کن»

هر کس مربی است باید بداند که امورتربیتی ، بهشت دردسرهای بزرگ است ،قبله گاه عاشقان دردسر طلب ،معیاد گاه روح های که دلشان برای درد سر شیرین ((ساختن))لک زده است و مگر مولای مربیان جهان ،علی (ع) نفرموده است که ((الجنه محفوفه بالمکاره)):بهشت کادوی است در مقابل دردسرهای بزرگ .

امورتربیتی مجمع پروانگان عاشقی است که تنها سوختن را می شناسند.بی تکلف و بی ادعا کار می کنند.امورتربیتی نگهبان بیست میلیون قلب معصوم است که وسواس خناس ، به تباهی و سیاهی آن دل بسته است. امورتربیتی ناشر فرهنگ انقلاب در مدرسه هاست. ناشر خوبی و فضیلت و پاکی و معنویت. هشتم اسفند ،سال روز بنیان نهادن این نهاد عزیز و بالنده بر همه ی مربیان و باورمندان این مسیر بارور و زلال مبارک باد.

قاسم صفری مدیر آموزشگاه شهید صادقی

از تلاشهای کلیه همکاران عزیز وارجمند شاغل در مدرسه شبانه روزی شهید صادقی که با عشق دل و نیت خالصانه برای ارتقای سطح تحصیلی و تربیتی دانش آموزان عزیز این آموزشگاه تلاش می نمایند تشکر وقدردانی می نمایم .از خداوند متعال می خواهم که این عزیزان را در تمام مراحل زندگی موفق وموید بدارد . انشاء الله

قاسم صفری -مدیر آموزشگاه شهید صادقی

هشتم اسفندماه سالروز تشکیل نهاد مقدس امور تربیتی یادگار ماندگار شهیدان رجایی وباهنر برتمام مربیان و معاونین پرورشی این سفیران دلسوز عرصه تعلیم وتربیت مبارک باد .

قاسم صفری - مدیر آموزشگاه شهید صادقی